Gió lào - một "đặc sản" xứ Nghệ

Vùng đất địa linh nhân kiệt với truyền thống lịch sử văn hoá lâu đời, Nghệ An tự hào với vị thế địa lý “non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ”. Nghệ An được biết đến với ông đồ gàn và con cá gỗ... Bấy nhiêu chưa đủ, Nghệ An còn được biết đến là một trong những nơi nóng nhất Việt Nam. Tầm tháng 6, tháng 7 ghé qua Nghệ An, ai cũng bị ám ảnh bởi cái nóng hầm hập của gió Tây Nam mà dân gian thường gọi là gió Lào thổi tông thốc vào mặt.

Nắng gió thành Vinh

Gió Lào đâu chỉ có ở Nghệ An. Đây là một hiện tượng thời tiết đặc biệt của Việt Nam nói chung và miền Trung nói riêng. Đây là một cách đặt tên cho gió theo tên địa phương nơi xảy ra hiện tượng. Theo các nhà chuyên môn, đây là gió phơn Tây Nam khô nóng được hình thành từ Vịnh Thái Lan, di chuyển theo hướng Tây Nam - Đông Bắc qua Camphuchia và Lào, khi tiếp cận dãy Trường Sơn thì gió tăng tốc, vượt qua và tràn vào Việt Nam. Ấy vậy mà người dân Nghệ An lại được đóng đinh với luồng gió ngoại nhập này. Trong các bài viết, hay đề tài về người Nghệ, tính cách Nghệ người ta đổ lỗi một phần là do khí hậu nắng khét mặt mưa ngập đầu, trong đó gió Lào đóng góp một phần không nhỏ. Thế nhưng từ ngọn gió Lào quạt lửa ấy bao nhiêu anh hùng giải phóng dân tộc đã sinh ra, bao nhiêu nhà khoa học đã thành danh, bao nhiêu hồn thơ đã cất cánh. Ngẫm lại cứ thấy nao nao trong lòng, cái cảm giác buồn, vui hay tủi tủi kiểu tự ti tôi không định hình được. Có một nhà thơ nào đó đã viết:

... Em mới về em chưa hiểu gì đâu

Chỉ có cát và gió Lào quạt lửa

Ngọn gió bỏng ra đi thành nỗi nhớ

Đất khô cằn ở mãi hoá yêu thương.

Gần đây, có một nhà khoa học đã nảy sinh ý tưởng “khống chế” gió Lào. Và cái ý tưởng tưởng chừng như là hão huyền, nói ra chỉ để gây sốc ấy lại đang là mục tiêu của một dự án khoa học đang trong giai đoạn chuẩn bị thực hiện. Ngọn gió khô nóng đặc trưng của mùa hè Nghệ An sẽ biến mất, nhường vào đó là khí hậu mát mẻ, ôn hoà lý tưởng như Sapa, Đà Lạt...PGS.TS Nguyễn Việt Cường, Giám đốc Trung tâm Vật liệu và Môi trường khắc nghiệt - Viện Cơ học Việt Nam, chủ nhân của dự án chế ngự gió Lào đã nắm được bản chất của gió Lào sở dĩ rất khô nóng vì đã trút hết hơi ẩm bên Lào, khi sang Việt Nam lại tăng nhiệt độ do đi qua vùng đồi trọc, núi đá. Những trận gió này làm khí hậu mùa hè ở vùng Bắc Trung bộ và nhất là Nghệ An trở nên cực kỳ khắc nghiệt, làm tăng chi phí sinh hoạt, giảm hiệu suất công việc và khiến các nhà đầu tư ngần ngại. Đó là những lý do để nhà khoa học làm biến mất gió Lào bằng cách tăng độ ẩm và giảm nhiệt độ trong không khí.

Cũng chẳng phải vì muốn gây sốc hay đi ngược lại với ý tưởng của các nhà khoa học mà tôi nảy sinh ý tưởng biến gió Lào thành một tài nguyên du lịch. Tôi chỉ muốn gió Lào sẽ không còn là nỗi ám ảnh đáng khiếp sợ mà trở thành một “đặc sản” không thể thiếu khi nhắc đến Nghệ An.

Để góp phần thúc đẩy nền kinh tế nước nhà phát triển, mỗi địa phương phải biết biến tiềm năng thành lợi thế. Tôi mạo muội gọi ngọn gió khô khét này là một tiềm năng. Biết đâu... trong tương lai không xa, du khách thập phương sẽ tìm đến Nghệ An để “thử thách sức bền” của mình trong cái bỏng rát của gió Lào và cát trắng. Nếu có tuyến cáp treo chạy ra đảo Ngư, bạn có đủ tự tin khoe mình giữa nắng biển chói chang và gió Lào thổi như quạt hơi nóng vào mặt?

Cũng có thể, một môn thể thao mạo hiểm hay một loại hình du lịch mạo hiểm nào đó sẽ ra đời từ ngọn gió Lào? Nha Trang đã biết khai thác tài nguyên nắng như một lợi thế đem lại nguồn thu nhập khổng lồ trong những ngày hè thì cớ sao Nghệ An không thử sức mình với tài nguyên gió đặc biệt này?

Tôi mạo muội đề xuất, mạo muội bày tỏ lòng mình như là một chuyến phiêu lưu của ý tưởng. Tôi thầm mong ý tưởng của tôi sẽ thành hiện thực.

(theo Nguyễn Hồng )